Gerek inanç normlarında gerek eski kanun normlarında bazen yok sayılan bazen tamamen reddedilen bir olgu olan boşanma hiç şüphesiz istenmeyen bir sonuç olsa da her evliliğin boşanma ile sonuçlanmasının ihtimal dahilinde olduğunu kabul etmek gerekir. Ülkemizde güncel olarak yürürlükte olan boşanma imkanları hayatımıza Medeni Kanun'un kabulü ile girmiştir. Medeni Kanun'un kabulü ile beraber hayatın her alanında olduğu gibi evlilik ve boşanma gibi toplumu oldukça yakından ilgilendiren hukuki alanlarda da kadın-erkek eşitliğinin sağlandığı söylenebilir. Hiç kuşkusuz evlilik ve boşanma hususundaki en önemli konu başlıkları arasında eşler arasındaki mal rejimi gelmektedir.
Mal Rejimi Sözleşmesi Şartları
Öncelikle, eşler arasında evlilik sırasında ya da evlilik başvurusu esnasında ayrı bir sözleşme yapılmamış ise eşlerin evlilikle beraber mallarının yönetimi edinilmiş mallara katılım rejimine tabidir. Zaten Türk Medeni Kanunu'nun 202. maddesinde de eşler arasında edinilmiş mallara katılma rejiminin uygulanmasının esas olduğu açık ve net bir biçimde ortaya konmuştur. Buna ek olarak, aynı kanun hükmünde açıkça belirtildiği üzere eşler isterlerse kanunun öngördüğü diğer mal rejimlerini kabul edebilirler. Bu kanun hükmünden de anlaşılabileceği gibi eşler edinilmiş mallara katılma rejimi dışındaki herhangi bir mal rejimine tabi olmayı kararlaştırabilirler. Ancak bu noktada dikkat edilmesi gereken husus eşlerin sadece kanunun ön görmüş olduğu mal rejimlerinden birini seçme şanslarının olduğudur. Mal rejimi sözleşmesi, evlenmeden önce yapılabildiği gibi evlenmeden sonra da yapılabilir. Bu noktada tek sınır mal rejimi sözleşmesi yapacak olan kişinin reşit, temyiz gücüne sahip olması ve herhangi bir neden dolayısıyla kısıtlı olmaması gerekliliğidir. Buna ek olarak küçüklerin ve kısıtlıların da belli şartlar çerçevesinde evlilik yapabileceğini öngören kanun koyucu bu kişilere de yasal temsilcilerinin rızasını almak kaydıyla mal rejimi sözleşmesi yapabilme hakkı tanımıştır. Başka bir deyişle, küçükler ve kısıtlılar kanuni temsilcilerinin izni ile mal rejimi sözleşmesi yapabilirler.
Boşanmada Mal Paylaşımı Şartları
Öncelikle boşanmada mal paylaşımının daha adil yapılabilmesi ve her iki tarafın da mirasçılarının haklarının korunabilmesi adına malların tasfiyesinin konusu evlilikten sonra elde edilen mallardır. Başka bir deyişle, evlilikten önce elde edilen mallar, boşanmada mal paylaşımına konu olamazlar. Mal paylaşımının genel mantığı eşlerin evlilikten sonra elde ettikleri malları yarı yarıya paylaşması üzerine kuruludur. Ancak, gerek eşlerin evlilik esnasındaki evlilik birliğine yapmış oldukları katkıların oranları gerek evlilik devam ederken kişisel mallarının artması bu paylaşımın doğrudan yarı yarıya yapılamayacağı gerçeğini doğurmaktadır. Peki boşanma süreci başladığında mal paylaşımı nasıl yapılır? Öncelikle, her eş kişisel mallarını geri alır, kişisel mallar mal paylaşımının dışında kalır. Peki kişisel mallar nelerdir? Manevi tazminat alacakları, eşlerden yalnızca birinin kişisel kullanımına yönelik eşyalar, eşlerden birinin miras yoluyla ya da başka herhangi bir karşılıksız kazanma yoluyla elde etmiş olduğu mallar, evlilikten önce eşlerden birine ait olan mallar kişisel mallar olarak değerlendirilirler. Bu noktada dikkat edilmesi gereken husus bu sayılan kişisel malların satışı ile elde edilen gelirin de o mala sahip olan eşin kişisel malı sayılacağıdır. Ancak, kişisel malların kira yoluyla getirdikleri kazançların evlilikten sonra elde edilmiş olan kısmı kişisel mal olarak değerlendirilemez.
Kişisel mallara ek olarak, bir de tarafların evlilik esnasında beraber çalışarak elde ettikleri mallar vardır. Bu mallara edinilmiş mallar denir. Medeni Kanun boşanmada mal paylaşımı hususunda edinilmiş mallara ilişkin olarak yarı yarıya paylaşım ön görmektedir. Ancak bu yarı yarıya paylaşım tarafların evlilik birliğine ve birbirlerinin kişisel mallarına yaptıkları katkı göz önünde tutularak gerçekleşecektir. Bu noktada boşanmada mal paylaşımı aile birliğini zor durumda bırakmayacak ve mümkün olduğu kadar hakkaniyete dayalı bir biçimde yapılacaktır. Bunun yanında, boşanmada mal paylaşımı hususunda tasfiyenin konusu edinilmiş mallar olduğu için boşanmada mal paylaşımı nasıl olur sorusunun cevabı da hiç şüphesiz ki bu malların neler olduğuna bağlıdır. O halde nedir bu edinilmiş mallar? Öncelikle, tarafların evlilik esnasında çalışarak elde etmiş olduğu gelirler edinilmiş mallardandır. Buna ek olarak, kişisel malların gelirleri de edinilmiş mallara dahildir. Burada dikkat edilmesi gereken nokta, kişisel malın satılması ya da takasıyla elde edilen gelirin kişisel malın yerine geçmesi sebebiyle yine kişisel mal olarak kalacak olmasıdır. Burada bahsi geçen kişisel malların geliri kişisel bir mala ait olan kira gelirini kapsamaktadır. Bununla beraber, Sosyal Güvenlik Kurumu ya da diğer sosyal yardım kuruluşlarının veya personele yardım amacıyla kurulan sandık ve benzerlerinin yaptığı ödemeler de edinilmiş mallar kapsamındadır. Bunun yanında, çalışma gücünün kaybı sebebiyle taraflardan birine ödenen maddi tazminatlar da edinilmiş olarak değerlendirilirler. Bütün bunlara ek olarak, edinilmiş mala ait satım, kira, takas ve benzeri yollarla elde edilen gelirler de edinilmiş malların kapsamındadır. İşte tüm bu edinilmiş mallar boşanma esnasında eşlerin birbirlerinin kişisel mallarına yaptıkları katkı payları da göz önünde bulundurularak yarı yarıya paylaşılır. Peki anlaşmalı boşanmada mal paylaşımı nasıl olur?
Anlaşmalı Boşanmada Mal Paylaşımı Nasıl Olur?
Anlaşmalı boşanmada mal paylaşımı nasıl olur sorusunun cevabı tarafların rızasına göre değişmektedir. Eşler isterlerse malları eşit bir biçimde yani yarı yarıya paylaşabilirler. Bunun yanında, eşler kanunun kendilerine tanıdığı sınırlar içinde karşılıklı rıza olmak kaydıyla istedikleri şekilde bir paylaşım düzeni esas alabilirler. Buna ek olarak, eşlerden biri anlaşmalı boşanma protokolü çerçevesinde kazanmış olduğu haktan vaz geçebilir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder