Sosyal Medyada Küfür Cezası

Günümüzde hayatımızın her alanı sanal dünyayla entegre olduğu için tabiri caizse sanal bir hayat yaşamaktayız. İş hayatımızdan, alışveriş yaptığımız markete kadar her türlü işlem internet ortamında gerçekleşmektedir. Hatta sosyalleşme gibi insanın en tabi ihtiyaçlarından sayılabilecek bir unsur dahi internet üzerinden gerçekleşmektedir. Bu noktada, cezai yaptırımın daha zor ve dolaylı olması insanların daha rahat davranmasına yani daha kolay suç işlemesine sebep olmaktadır. Bu nedenle insanların sanki internet ortamında işlenen suçlar suç değilmişçesine suç işlediklerine tanık olmaktayız. İnsanların bu davranışının sebebi de internet ortamında işlenen suçların genelde cezasız kalmasıdır. Çünkü cezai işlem uygulanmak için harekete geçilse dahi birçok insan küfür, hakaret vb haksız fiilleri işlerken sahte e-mail adresleri sahte hesaplar kullanmaktadırlar. Buna ek olarak özellikle ülkemizde oldukça yaygın olan VPN kullanımı da bu suçları işleyen kişilerin tespit edilmesini zorlaştırmaktadır. Bu çeşit suçların engellenememesinin bir diğer ayağı da Facebook, Twitter, Youtube gibi servis sağlayıcılarla yaşanan iletişim kopukluğudur. Bu tür servis sağlayıcıları kullanılarak işlenen suçlarda mağdur olan kişi önce savcılığa başvuru yaparak savcılığın içeriği kaldırmasını talep ediyor. Sonrasında ise savcılık ilgili servis sağlayıcıdan içeriğin kaldırılmasını talep ediyor. Ama bu iletişimin sağlanması ve taleplerin uygulanması için gereken süre içerisinde suç teşkil eden içerik internet ortamında hızla yayılıyor ve artık kaldırılsa dahi birçok farklı mecrada bulunduğundan ve birçok kişi tarafından elde edildiğinden kişinin mağduriyeti artarak devam ediyor. 

Sosyal medyadan küfür günümüzde toplumsal bir sorun haline gelmiştir. Bu sorunun daha iyi anlaşılabilmesi için hakaret suçunun ne olduğunu nasıl tanımlandığını bilmek gerekir. Türk Ceza Kanunu hakaret suçunu açık ve seçik şekilde tanımlamıştır:

Sosyal Medyada Küfür Cezası

(1) (Değişik: 29/6/2005 – 5377/15 md.) Bir kimseye onur, şeref ve saygınlığını rencide edebilecek nitelikte somut bir fiil veya olgu isnat eden veya sövmek suretiyle bir kimsenin onur, şeref ve saygınlığına saldıran kişi, üç aydan iki yıla kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır. Mağdurun gıyabında hakaretin cezalandırılabilmesi için fiilin en az üç kişiyle ihtilat ederek işlenmesi gerekir.

(2) Fiilin, mağduru muhatap alan sesli, yazılı veya görüntülü bir iletiyle işlenmesi halinde, yukarıdaki fıkrada belirtilen cezaya hükmolunur.

(3) Hakaret suçunun;

a) Kamu görevlisine karşı görevinden dolayı,

b) Dini, siyasi, sosyal, felsefi inanç, düşünce ve kanaatlerini açıklamasından, değiştirmesinden, yaymaya çalışmasından, mensup olduğu dinin emir ve yasaklarına uygun davranmasından dolayı,

c) Kişinin mensup bulunduğu dine göre kutsal sayılan değerlerden bahisle,

İşlenmesi halinde, cezanın alt sınırı bir yıldan az olamaz.

(4) (Değişik: 29/6/2005 – 5377/15 md.) Hakaretin alenen işlenmesi halinde ceza altıda biri oranında artırılır. 

(5) (Değişik: 29/6/2005 – 5377/15 md.) Kurul hâlinde çalışan kamu görevlilerine görevlerinden dolayı hakaret edilmesi hâlinde suç, kurulu oluşturan üyelere karşı işlenmiş sayılır. Ancak, bu durumda zincirleme suça ilişkin madde hükümleri uygulanır.

Sosyal Medyada Hakaret

           Görüldüğü üzere, kanunumuz, suçun alenen işlenmesini dikkate alarak ağırlaştırıcı bir sebep olarak değerlendirmektedir. Bu durum da sosyal medya ya da anlık mesajlaşma uygulamalarında iletilen mesajlardan ziyade üç veya daha fazla kişinin görebileceği paylaşımlar ya da toplu mesajların daha ağır cezalara sebebiyet verebileceğini açıkça ortaya koymaktadır. Ancak burada üzerinde durulması gereken husus, cezai işlemin yapılabilmesi için mağdurun şikayetçi olmasıdır. Eğer mağdur ölmüşse, mağdurun ikinci dereceye kadar üstsoyu ya da altsoyu, eşi ve kardeşi şikayette bulunabilir. Ancak bu tür suçlardaki kısır nokta genelde şikayet aşamasında işin ciddiye bindiğini anlayan fail suç teşkil eden paylaşımı silerek suçun ispatını engellemesidir. Buradan hareketle, mağdurun şikayet etmeden önce suç teşkil eden paylaşımı ispat edebilmek için paylaşımı görüntülemek suretiyle kaydetmelidir. Ancak cezai işlemin uygulanmasında en önemli engellerden birisi de failin tespitinin zor olmasıdır. Fail, mağdurun tanıdığı birisiyse ve bu ispatlanabilirse o zaman cezai yaptırım uygulanması daha kolaydır. Ancak özellikle Twitter'ın yaygınlaşması sonucunda insanların tanımadıkları insanlara hakaret etmesi oldukça yaygın görülen bir durumdur. Bu çeşit durumlarda da failin bulunması için yargı makamları servis sağlayıcı ile temasa geçerek failin IP adresini isteseler de özellikle yabancı menşeilli servis sağlayıcılar kullanıcılarının IP adreslerini paylaşmak noktasında istekli davranmamaktadırlar. Zaten servis sağlayıcılar IP adreslerini paylaşsalar bile VPN kullanımı çok yaygın olduğundan failin bulunması tam bir muammadır.